Złocień

Rodzaj ten obejmuje wiele gatunków różniących się znacznie pomiędzy sobą. Należą tu zarówno złocienie ogrodowe, szklarniowe i gruntowe, jak i tzw. margerytki (Ch. leucanthemum). Złocienie są roślinami dnia krótkiego, toteż najczęściej kwitną jesienią. Chociaż powinny być sadzone w słońcu, ostre, mocne słońce opóźnia ich kwitnienie, dlatego zwykle wysadza się je na dekorację jesienią, tuż przed zakwitnięciem. Na kwitnienie ma również wpływ temperatura. Wysoka temperatura nie sprzyja u wielu odmian wykształcaniu pąków kwiatowych. Liście mają skrętoległe, pierzasto wcinane. Koszyczki kwiatowe średnicy 1-15 cm, pojedyncze, półpełne i pełne, barwy od białej, poprzez jasnożółtą, złocistą, brązową do ciemnofioletowej. Kwitną od lipca do listopada, a często do silniejszych mrozów. Złocienie rozmnaża się z sadzonek, z odrostów korzeniowych w maju, a także po przekwitnięciu przez podział. Sadzi się je zależnie od odmiany co 20-25 cm. Złocienie wymagają gleby żyznej, próchnicznej, o odczynie alkalicznym. Nie lubią gleby kwaśnej. Ważną rolę odgrywa zasilanie chryzantem podczas ich wzrostu. Chryzantemy stosuje się na grzędy bylinowe, rabaty jednorodne, a także jako grupy na trawniki i do obsadzania kwietników sezonowych. Przy odpowiednim cięciu niektóre odmiany tworzą piękne rabaty, niezastąpione jako dekoracje jesienne. Chrystanthemmri rnorifolium (Ch. x hortorum) — Złocień ogrodowy. Pochodzi z Japonii, Chin. Wysokość 20-80 cm. Liście jajowate, pierzastodzielne. Kwiaty, zależnie od typu i odmiany, różnej średnicy i barwy, od 1,5 cm (chryzantemy pomponowe) do 7 cm (wielkokwiatowe gruntowe). Muszą być przy tym odpowiednio prowadzone na jeden lub wiele pędów. Przez uszczykiwanie wierzchołków można otrzymać formy rozkrzewione, niższe, nadające się na rabaty, ostatnio często stosowane w parkach, przy zmianie dekoracji jesiennych. Złocienie ogrodowe wymagają gleby bardzo żyznej, zasobnej w wapń. Są one stosowane na rabatach, w grupach kwiatowych oraz przy odpowiednim prowadzeniu na skarpach. Odmian złocieni ogrodowych jest bardzo dużo, różnią się one pomiędzy sobą terminem kwitnienia, wielkością i barwą kwiatów. Chrysanthemum x koreanum — Złocień koreański. Są to mieszańce otrzymane w Ameryce z siewek koreańskich. Wysokość 50-4-80 cm. Koszyczki kwiatowe pojedyncze. Kwitnie od września do listopada, zależnie od odmiany. Chryzantemy koreańskie udają się na glebie żyznej, wapiennej, w stanowisku słonecznym lub półcienistym. Stosuje się je na rabaty, grupy ogrodowe, ogrody skalne oraz na kwiat cięty, gdyż tworzą lekkie, estetyczne bukiety. Odmiany późno zakwitające, jeżeli warunki jesieni nie sprzyjają ich zakwitnięciu, wymagają wcześniejszego ścięcia i przeniesienia do mieszkania. W warunkach krótkich dni jesiennych, przy temperaturze pokojowej zakwitają, trzymając się długo w wazonach. Chrysanthemum maximum (Leucanthemum maximum) — Złocień wielki (Jastrun). Pochodzi z Pirenejów. Byliny wysokości 50-M00 cm. Pędy gładkie, sztywne, nieco kanciaste, liście wydłużone, klinowato zaostrzone, górna część ząbkowana, skórzaste, zimotrwałe. Kwiaty przeważnie pojedyncze, języczkowe — białe, rurkowe — żółte, tworzą środek pojedynczych koszyczków kwiatowych, których średnica dochodzi do 10 cm . Kwitnie czerwiec—lipiec. Złocień wielki jest głównie rozmnażany przez podział w sierpniu. Wymaga on gleb żyznych, próchnicznych, dostatecznie wilgotnych. Złocień wielki jest stosowany na rabaty bylinowe, grupy ogrodowe i parkowe, a przede wszystkim na grzędy, przy produkcji na kwiat cięty. Nie mogą one jednak dłużej rosnąć na jednym miejscu, po 3-4 latach wymagają przesadzenia. Wyjątek stanowi odmiana Ch. maximum .Mount Kościuszko’, otrzymana w Polsce — w Bydgoszczy. Rośnie ona zdrowo na jednym miejscu przez wiele lat. Wysokość 100 cm. Koszyczki kwiatowe średnicy 10-12 cm, kwiaty języczkowe białe, na końcach rozcięte, lekko karbowane. Kwitnie w lipcu, po przyjęciu powtarza kwitnienie. Rozmnażana przez podział i z sadzonek. Rozsadza się ją co 5 lat. Sadzi się w odległości 40 cm. Chrysanthemum coccineum (Pyretrum roseum) — Maruna ogrodowa. Pochodzi z Kaukazu, Armenii. Wysokość 40-70 cm. Łodygi zwykle pojedyncze, czasami rozgałęzione. Liście dolne pierzaste, w górnej części łodygi pojedyncze, lancetowate. Koszyczki kwiatowe pojedyncze, pół- pełne i pełne. Kwiaty języczkowe białe, różowe i czerwone, kwiaty rurkowe żółte. Kwitnie maj—czerwiec, po przycięciu również w sierpniu i wrześniu. Marunę ogrodową rozmnaża się przez podział w lipcu po przekwitnięciu, rozsadzając na 3-4 tygodnie do małych doniczek. Sadzić należy w odległościach 40-60 cm, za gęsto sadzone wylęgają. Maruna ogrodowa lubi glebę żyzną, gliniasto-próchniczną, dostatecznie wilgotną, stanowisko słoneczne. Wymaga rozsadzania co 2-3 lata. Marunę ogrodową stosuje się na rabaty bylinowe, grupy ogrodowe, grzędy kwiatowe w uprawie na kwiat cięty. Z odmian godne polecenia są: Ch. coccineum ,Eileen May Robinson’ — o kwiatach dużych, jasnoróżowych, mocniejszych łodygach, Ch. coccineum ,Kelway’s Glorious’ — o kwiatach szkarłatnych, atłasowych — odmiana najwcześniejsza. Z odmian pełnokwiatowych należy wymienić: Ch. coccineum ,Lord Roseberry’ — o kwiatach ciemnoczerwonych, Ch. coccineum ,Queen Mary’ — o kwiatach jasnoróżowych, Ch. coccineum ,Yvonne Cayeux’ — o kwiatach białokremowych.