Paprotkowate

Adiantum pedatum — Adiantum gruntowe. Pochodzi z Ameryki Północnej i Azji. Roślina o wysokości do 80 cm, ogonek liściowy długości 50 cm, liść długości 30 cm i szerokości ponad 30 cm, o lekkim ozdobnym pokroju. Jedyny gatunek z tego rodzaju zimujący w naszych warunkach. Liście tego gatunku mogą mieć zastosowanie w bukieciarstwie. Athyrium alpestre — Wietlica alpejska. Pochodzi z gór Europy, Azji Mniejszej i Ameryki Północnej. Liście długości do 160 cm, ciemnozielone, miękkie, nagie, łatwo więdnące, najszersze w części środkowej (17-35 cm szerokości). Ogonek liściowy pokryty jasnobrunatnymi łuskami. Wietlica alpejska jest u nas paprocią górską. Występuje w Tatrach, na Sądecczyźnie, w Bieszczadach, w stanowiskach wilgotnych i zacienionych, przeważnie w lasach olszowych i bukowych. Athyrium filix-jemina — Wietlica samicza. Pochodzi z Europy północnej i środkowej, Azji i Ameryki Północnej. Liście długości 120-150 cm. Blaszka jasnozielona, cienka, naga, łatwo więdnąca, potrójnie pierzasta, długości do 1 m, w części środkowej szerokości 40 cm. Wietlica samicza jest w Polsce jedną z najpospolitszych paproci, występuje w lasach na całym niżu i w górach do krainy kosodrzewiu włącznie. Lubi stanowiska wilgotne, zacienione. Chętnie występuje w łęgowych lasach olszowo-jesionowych. Często sadzona w stanowiskach wilgotnych w parkach i ogrodach. Dryopteris filixmas — Nerecznica samcza. Pochodzi z Europy środkowej, Azji południowej i środkowej, Ameryki i Afryki północno- -wschodniej. Liście długości do 150 cm, świeżozielone, podwójnie pierzaste . Kłącze długości do 1 m, mocno zakorzenione, pokryte wraz z ogonkami liściowymi brunatnymi łuskami. Młode liście nerecznicy ślimakowato zwinięte, całe pokryte jasnobrunatnymi łuskami. Rośnie w Polsce wszędzie w lasach, na niżu i na ocienionych zboczach górskich. Nadaje się do stosowania w parkach i ogrodach, najchętniej w stanowiskach wilgotnych. Najbardziej polecaną odmianą jest D. filixmas ,Multicristata’ — odm. grzebieniasta. Matteucia struthiopteris — Pióropusznik strusi. Pochodzi z Europy wschodniej i północnej części Azji. Liście dwupostaciowe, asymilacyjne długości do 170 cm, szerokości ok. 35 cm, na krótkim ogonku, jasnozielone, tworzą głęboki lejek. Blaszka liściowa podłużnie lancetowata, zwężająca się na szczycie i u nasady, podwójnie pierzasta, naga. Liście zarodnikonośne znacznie krótsze, długości do 60 cm, wyrastają w środku rośliny, sztywne, trwałe, początkowo zielone, później brunatnieją. Pióropusznik jest łatwo rozmnażany przez rozłogi. Rośnie na niżu, w stanowiskach wilgotnych, nad potokami i brzegami rzek, w zaroślach i na wilgotnych łąkach. Spotykany jest również na wilgotnych skałach u podnóża Karpat do 700 m n.p.m. Pióropusznik strusi jest objęty ochroną gatunkową. Cenna paproć, uprawiana w parkach, na zieleńcach i na cmentarzach. Phyllitis scolopendrium — Języcznik zwyczajny. Pochodzi z Europy. Spotykany jest też w Azji, w Afryce w górach Atlasu, w północno-zachodniej Ameryce Północnej. Wymaga podłoża wapiennego. W Polsce rośnie na zacienionych skałach w lasach górskich, pod Olkuszem, w Pieninach. Kłącze krótkie, pokryte brunatnymi łuskami długości 1 cm. Liście długości 30-80 cm tworzą kępę. Blaszki niepodzielne, całobrzegie, językowate, jasnozielone, nagie, zimotrwałe. Zarodniki małe, elipsoidalne, jasnobrunatne lub złotawe. Wysiane zarodniki kiełkują po 50 dniach. Cenna paproć chroniona. Polystichum braunii — Paprotnik Brauna. Pochodzi z Europy, Azji, Ameryki. Liście liczne, długości do 80 cm, lancetowate, szerokości do 20 cm, ciemnozielone, na zimę usychające. Jest to paproć górska dolnoreglowa, rośnie również i na niżu, pomiędzy niżem a górami. Występuje w lasach bukowych. Polystichum lonchitis — Paprotnik ostry. Pochodzi z Europy, Azji, Ameryki Północnej. Liście pojedynczo pierzaste, skórzaste, sztywne, połyskujące, ciemnozielone, długości do 60 cm, szerokości 3-6 cm, wąskie, o krótkim ogonku, zimozielone. Brzegi liści kolczasto-ząbkowane. Kupki zarodni ciemnobrunatne, w jednym lub dwóch rzędach, na dolnej stronie blaszki blisko jej wierzchołka. Kłącza krótkie, dość grube, pokryte tak jak i ogonki liściowe jednobarwnymi brunatnymi łuskami. Jest to paproć górska, spotykana również na niżu, występująca u nas głównie na skałach wapiennych i granitowych, w lasach jodłowo-bukowych. Polypodium uulgare — Paprotka zwyczajna (P. słodyczka). Paproć kosmopolityczna, brak jej jedynie w Ameryce Południowej i Australii. Liście długoogonkowe, długości do 40 cm, pojedyncze, pierzastosieczne, ciemnozielone, skórzaste, zimozielone, zwężające się na szczycie (rys. VII-le). Kłącza czołgające się, nieco spłaszczone, o słodkim smaku, pocięte służą jako podłoże przy uprawie storczyków. Paprotka zwyczajna występuje pospolicie w naszych lasach od Helu, po okolice podgórskie i w górach. Podlega częściowej ochronie na obszarze całego kraju. Nadaje się do stosowania w parkach leśnych oraz w zadrzewieniach krajobrazowych.